Bánh gai hay bánh ít lá gai là một loại bánh ngọt truyền thống của Việt Nam, bắt nguồn vùng Đồng bằng Bắc bộ ở Việt Nam. Bánh gai có thể được thưởng thức như đồ tráng miệng sau bữa ăn chính. Bánh có vị ngọt, bùi, thơm ngậy do nhân bánh mang lại và dẻo, mát nhờ vào vỏ bánh.
Bánh gai được biết đến chủ yếu ở các địa danh như:
Bánh gai Cầu Ốc, Bánh gai Bà Thi: ở thành phố Nam Định.
Bánh gai Ninh Giang: ở huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương.
Bánh gai Làng Giá: ở xã Yên Sở, Hoài Đức, huyện Hoài Đức, Hà Nội.
Bánh gai Tứ Trụ: ở xã Thọ Diên, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa
Bánh ít lá gai: từ miền Trung, hình viên chữ nhật hay tam giác chứ không dẹp như các nơi khác.
Qua tìm hiểu và tổng hợp, Miền Quê Việt xin được chia sẻ với các bạn về Bánh Gai Bà Thi (Nam Định). Bánh gai thành Nam ăn ngon và dẻo. Vị ngon xuất phát từ bột nếp trộn bột lá gai thơm lừng và nhân đỗ xanh bùi béo.
Người Thành Nam trước đây biết đến với bánh gai Cầu Ốc, xã Lộc Hòa, thành phố Nam Định. Bánh gai Cầu Ốc đặc biệt hơn là nhân được làm bằng hột bàng và gói bằng lá chuối ngự khô. Bánh gai Cầu Ốc ngọt, bùi, thơm mùi lá gai, béo ngậy của hạt bàng.
Những năm gần đây, “Bánh gai Bà Thi” trở thành phổ biến, nổi tiếng. Bà thi là người Nam Định nhưng sống ở Sài Gòn, sau ngày đất nước giải phóng, bà trở lại Thành Nam, mang theo công thức làm bánh gai từ Sài Gòn ra. Bà Thi không trực tiếp làm bánh gai mà truyền công thức cho anh Bình Xuân (ở phố Hoàng Ngân) – người quen cũ – rồi bà nhận bánh ở đây đi bán trên đường Trần Hưng Đạo.
Vỏ bánh được trộn từ bột gạo nếp xay mịn và bột lá gai. Lá gai có thể nhiều nơi trồng, nhưng lá gai ít chát có độ ngậy và thơm hơn cả là lá gai Trực Ninh, Xuân Trường. Lá gai thu hoạch vào tháng ba, tháng tư trong năm. Phải chọn lá gai không sâu, ngắt cuống đem phơi, tước gân rồi nghiền nhỏ thành bột, cho vào túi vải ninh 3, 4 giờ (càng lâu càng tốt) để làm mất chất chát của lá gai. Sau đó ép hết nước, sấy khô, giã thành bột.
Lá Gai
Nếp phải chọn nếp hương hoặc nếp tháng 3, đãi sạch nghiền nhỏ mịn, sờ mát tay, không gợn. Trộn bột lá gai nguyên chất với bột nếp hương và đường vàng để làm vỏ bánh.
Thường 1kg bột nếp với 1/2kg bột lá gai có thể làm được 20 chiếc bánh. Bánh gai làm bằng loại lá gai đúng tiêu chuẩn thường có mầu xanh đen.
Nhân bánh gồm đỗ xanh đồ trộn với đường trắng, thêm mứt hạt sen, cùi dừa nạo nhỏ, mỡ miếng thái khổ. Nhân bánh gai phải dùng loại đỗ xanh vỏ mốc, hạt đều, không sâu mọt, đem ngâm nước, đãi sạch vỏ rồi đem đồ chín. Hạt sen cũng chọn hạt nguyên, không bị sâu, đem nấu chín hoặc có thể lấy mứt sen làm nhân bánh. Cùi dừa nạo nhỏ, đem xào với đường kính trắng. Vừng trắng đãi sạch vỏ, rang thơm. Trộn các thức đó vào nhau, cho thêm ít dầu ăn để làm nhân bánh.
Đặc biệt lá chuối để gói bánh phải là lá chuối ngự khô, mua ở các xã Nhân Hậu, Nhân Tiến, Vĩnh Trụ của Lý Nhân – Hà Nam. Lá chuối ngự thường mềm, dai có chất lụa gói đẹp. Nếu dùng lá chuối goòng (chuối tây) gói bánh thường bị gãy và có chất chát ngấm vào bánh, làm giảm chất lượng bánh. Khi gói lá ngoài bánh phải gói dầy một chút để bảo vệ bánh lâu khô.
Sau khi đã gói bánh, dùng sợi đay hoặc cói để buộc bánh. Cho bánh vào nồi hấp từ 2,5 đến 3 giờ, ủ bánh vào thùng giữ nhiệt để bánh đến với người ăn lúc ấm nóng, thơm ngon. Tuyệt đối không luộc bánh vì khi luộc bánh sẽ giảm chất dinh dưỡng có trong các tinh bột.
Trọng lượng của bánh khi hấp chín thường từ 100g đến 200g. Bánh chín mở ra vuông vắn, màu đen tuyền, thơm mùi lá gai và nếp hương nguyên chất
Ăn miếng bánh gai vừa thấy dẻo dai, mềm quyện của nếp ngon với thơm thơm sen, dừa, đậu ngọt lành. Bánh gai Nam Định ăn một cái thường chưa thỏa, nên người bán cũng sắp thành từng sâu 5, 10 cái một.
Những chiếc bánh đen lánh, bên ngoài được gói lá chuối khô đơn giản và khiêm nhường đã thành món quà nhỏ cho lữ khách dọc đường và cho cả những người bạn nơi xa.
Ngày nay, về Nam Định đi dọc phố Trần Hưng Đạo. Hay trên đường Điện Biên, từ dưới Bến xe lên đến tận Cầu Ốc cũng có thể bắt gặp nhất nhiều cửa hàng bày bán bánh gai Bà Thi...
Bánh Gai Bà Minh, Đặc Sản Phù Lưu Tế, Hà Nội - 0987290785
Trả lờiXóaBánh gai gia truyền Bà Minh, Phù Lưu Tế, Mỹ Đức. Bánh gai nhà mình thơm dẻo, không chất bảo quản. Nếu bạn ở khu vực nội thành Hà Nội nhà mình cho người ship đến tận nơi. Bạn ăn thử, hài lòng thì mới mua. Liên hệ: Hằng Moon 0987290785 - https://www.facebook.com/banhgaibaminh
Bánh Gai Bà Minh, Đặc Sản Phù Lưu Tế, Hà Nội - 0987290785
Trả lờiXóaBánh gai gia truyền Bà Minh, Phù Lưu Tế, Mỹ Đức. Bánh gai nhà mình thơm dẻo, không chất bảo quản. Nếu bạn ở khu vực nội thành Hà Nội nhà mình cho người ship đến tận nơi. Bạn ăn thử, hài lòng thì mới mua. Liên hệ: Hằng Moon 0987290785 - https://www.facebook.com/banhgaibaminh
Thân quen
Trả lờiXóahạt methi mua ở đâu
mua hạt methi
hat methi